Menig openluchtzwembad moest deze zomer zijn deuren sluiten omdat het onderhoud eenvoudigweg te duur was geworden. Bij zwembad de Waterdam in Volendam is daar weinig van te merken. Tegen de stroom in heeft de gemeente Edam-Volendam juist flink geïnvesteerd in het buitenbad: vanaf vorig jaar september tot de heropening in mei dit jaar heeft het bad een grootscheepse renovatie ondergaan. De complete technische installatie van de baden is vervangen en de buitenruimte ging op de schop. Voor het groen werd Connie Ettema van Ettema Tuininrichtingen uit Heelsum in de arm genomen.
“Een unieke opdracht”, volgens de hovenier. Niet alleen vanwege de locatie en de functie van de in te richten buitenruimte, maar ook de omstandigheden waaronder ze heeft gewerkt waren uitzonderlijk. “De eerste keer dat ik de buitenruimte kwam verkennen, was dat in de sneeuw. Daar kwam nog bij dat het halve terrein open lag omdat al met de technische renovatie was begonnen. Hoe het groen er in de oude situatie uitzag, was al niet meer te zien.” Samen met de manager en het hoofd van de technische dienst heeft Ettema het terrein en de wensen die het zwembad had voor de nieuwe inrichting tot in detail doorgesproken.
Het buitenterrein van De Waterdam is 6 ha groot; dit is inclusief de drie zwembaden (pierenbadje, recreatiebad en wedstrijdbad.) Het grootste deel daarvan bestaat uit een ligweide met bomen die word begrensd door een zware groenstrook. “Die ligweide en de groenstrook waren prima, daar heb ik verder niks aan gedaan.” De ruimte die Ettema heeft aangepakt, concentreert zich rondom de buitenbaden en de gebouwen, waarin het binnenbad en een restaurant zijn gevestigd.
www.ettematuininrichting.nl
De oude buitenruimte had een rechttoe rechtaan inrichting. Hagen begeleidden de paden naar de verschillende baden. Vanwege hun donkergroene kleur en hun omvang – ze waren soms wel 4 m breed bij een hoogte van 1,5 m – domineerden ze de ruimte. Het zwembad wilde sowieso van die hagen af, de ruimte moest weer open worden met overzicht naar alle kanten. ”Nieuwe beplanting mocht daarom ook niet hoger dan 60 tot 80 cm worden”, zegt Ettema.
Andere praktische eisen van het zwembad waren de breedte van de paden, die moesten minimaal 2 m breed worden, er zou een extra toiletgebouw worden geplaatst waar de hovenier rekening mee mest houden en het zwembad wilde graag dat het bestaande pleintje groter zou worden. Het overleg met Ettema leverde een aantal extra wensen op.
Zo zou het buitenterrein ook meer sfeer en kleur moeten krijgen door het toepassen van vaste planten en een organische vormgeving. “Het moest weer een plek worden waar mensen graag willen komen.”
Routing aangepakt
Als eerste heeft Ettema de routing aangepakt. Het 4 m brede hoofdpad dat van de entree naar de verschillende baden leidt, is verder van het gebouw komen te liggen. Daarmee heeft ze meer terrasruimte gecreëerd voor het restaurant. Een tweede belangrijke ingreep is het weghalen van het pad tussen het pierenbadje en het recreatiebad. Het pad en de bijbehorende hoge hagen zijn vervangen door meer ligweide en een plantenborder. “Zo is er meer rust en veiligheid op deze plek gecreëerd omdat de beslotenheid is weggehaald.
Ouders hebben nu zicht op beide zwembaden en dat is handig als je kinderen van verschillende leeftijden hebt. Ook is er nu een extra verblijfsruimte, dat is de grootste winst, want voorheen was er altijd te weinig plek bij het kleuterbad.” Het recreatiebad bereiken bezoekers nu via het brede hoofdpad dat ook naar het wedstrijdbad leidt. Het plein voor deze twee baden is vergroot, zoals het zwembad graag wenste.
Voor meer kleur en sfeer zijn rondom de drie baden slingerende borders met vaste planten aangelegd. Tegelijkertijd zorgen zij ervoor dat de baden alleen via de betonnen voetpaden te bereiken zijn. Ettema heeft drie verschillende mix-beplantingen samengesteld. Die hebben dezelfde basisplanten maar elk met accenten in een eigen hoofdkleur: rood, geel of groen. De opvallende, vrolijke kleuren rood en geel zijn rondom de baden toegepast en de rustige groene mix-beplanting met name dicht bij de gebouwen. In totaal zijn ruim 18.000 vaste planten de grond ingegaan.
Juli en augustus
Bij het kiezen van de juiste planten heeft Ettema met veel factoren rekening gehouden. Ten eerste moesten het sterke en robuuste soorten zijn die goed gedijen op de natte venige grond van Volendam. Daarnaast was de bloeitijd bepalend. Het buitenbad is vanaf mei tot en met september open. “Ik heb me geconcentreerd op juli en augustus, omdat dan het bad het meest gebruikt wordt. Daarom heb ik bijvoorbeeld veel minder siergrassen toegepast dan ik normaliter doe.”
Een andere belangrijke factor die bepalend was voor de keuze van Ettema, was dat ze van tevoren wist dat de aanleg en het onderhoud van het groen door een Sociale Werkvoorziening zou worden uitgevoerd: Baanstede Groen uit Purmerend. “De planten moeten daarom gemakkelijk herkenbaar zijn zodat ze door de medewerkers niet voor onkruid worden aangezien.” Daarom heeft ze bijvoorbeeld verschillende cultivars van Hemerocallis gebruikt.
De verkrijgbaarheid van de planten bleek uiteindelijk ook bepalend. Ettema wilde bijvoorbeeld Calemeris incisa en Geranium ‘Rozanne’ aanplanten. “Maar die zijn blijkbaar zo populair, dat ze tijdens de aanplant begin mei niet meer te krijgen waren.” Alternatieven vond de hovenier in onder meer Helenium, Trollium en Filipendula.
Het resultaat dit eerste groeiseizoen mag er zijn volgens Ettema. “De belofte van de dichtgegroeide borders, op hoogte en volop in kleur, zal volgend jaar zeker bereikt worden. En met al die vlinders, bijen en hommels, heeft het zwembad er echt een stuk natuur bijgekregen”.
